Η ιστορία του κεντρικού κτηρίου της Εθνικής Τράπεζας

24grammata.com
γράφει ο Γιώργος Δαμιανός
Το κεντρικό κτήριο της Εθνικής Τράπεζας, στην οδό Αιόλου, είναι ένα πραγματικό κόσμημα για τη σύγχρονη Αθήνα, ενώ αποτελεί το επίσημο έμβλημα της ίδιας της Τράπεζας. Αμέσως μετά την εγκατάσταση της αντιβασιλείας του Όθωνα στην Αθήνα, η πρώτιστη επιθυμία τους ήταν να περιορίσουν την Αγγλική επιρροή στην Ελλάδα και γι αυτό παρότρυναν τα Γαλλικά κεφάλαια να προβούν στην ίδρυση τράπεζας για να μη περιέλθει εξ ολοκλήρου η Ελλάδα στην Αγγλική επιρροή. Ο καρπός αυτής της πρόθεσης ήταν η Εθνική Τράπεζα. Οι βασικοί κεφαλαιούχοι ήταν τραπεζικός οίκος οίκος Ρότσιλντ της Γαλλίας με εκπροσώπους τον Σταύρου και τον Γαλλοελβετό τραπεζίτη Εϋνάρδο. Η Εθνική Τράπεζα, αρχικά, είχε το ρόλο της εκδοτικής τράπεζας, κάτι ανάλογο της σημερινής Τράπεζας της Ελλάδος. Η πρώτη έδρα της ήταν στην οικία του ιδρυτή της, Γεώργιου Σταύρου, που βρισκόταν στην οδό Αιόλου. Όμως, ο ολοένα αυξανόμενος φόρτος εργασίας θα αναγκάσει την Τράπεζα να μεταφερθεί στη γειτονική διώροφη κατοικία του Χαιρέτη, η οποία βρισκόταν στην γωνία Αιόλου και Σοφοκλέους και τέλος, το 1845, μεταφέρθηκε στη σημερινή της έδρας, αγοράζοντας τη νεοδμητή κατοικία του πανεπιστημιακού καθηγητή Κυριάκου Δομνάδου. Το 1855 η Τράπεζα θα αγοράσει και το διπλανό κτήριο, παρόμοιας αρχιτεκτονικής, στο οποίο στεγαζόταν το «Ξενοδοχείο της Αγγλίας» και, αφού θα γίνουν μικρές τροποποιήσεις, τα δύο κτήρια θα ενωθούν. Την εποχή εκείνη θα προστεθεί μια κεντρική είσοδος, ανάμεσα στα δύο κτήρια.
Πάντως, το κτήριο της Εθνικής Τράπεζας, στην Αιόλου, θα αποκτήσει τη σημερινή μορφή του μετά τη ριζική ανακατασκευή και τη ταυτόχρονη επέκταση του οικοδομήματος, που θα υποστεί κατά την περίοδο 1896-1901. Μετά την ολοκλήρωση το κτήριο καταλαμβάνει όλο το οικοδομικό τετράγωνο μεταξύ των οδών Γεωργίου Σταύρου και Σοφοκλέους και θεωρείται, ίσως, το πιο ακριβό και πολυτελές οικοδόμημα της σύγχρονης Ελλάδας στο λυκαυγές του 20ου αιώνα. Οι δημοσιογράφοι της εποχής επαινούν την ασφάλεια του κτηρίου, για να πείσουν τους καταθέτες να εμπιστευτούν στην τράπεζα την περιουσία τους (το μοναδικό κριτήριο για τοποθέτηση των χρημάτων στην τράπεζα είναι η ασφάλεια από κλοπή και πυρκαιά). Κάνουν λόγο για τοίχους με διάμετρο πέντε μέτρων τριγύρω από τα θησαυροφυλάκια, για σιδερένια πατώματα και για σιδερόφρακτα παράθυρα. Αυτό που φοβίζει περισσότερο, όμως, τους καταθέτες είναι να μη χάσουν την περιουσία τους σε μία ενδεχόμενη πυρκαϊά. Γι αυτό και τονίζεται απερίφραστα ότι χρησιμοποιήθηκε ελάχιστα το ξύλο στους εσωτερικούς χώρους και ότι το κτήριο είναι εφοδιασμένο με δεξαμενές 300.000 οκάδων νερού, που βρίσκονταν στη στέγη του, για να τροφοδοτήσουν το τελειότερο σύστημα πυρόσβεσης.
http://www.24grammata.com/